خط فرضی

خط فرضي Imaginary Line یا قانون ۱۸۰ درجه ، خطی راهنما و فرضی در هنر فیلمبرداری و تدوین فیلم که طبق آن باید یکسانی روابط چپ و راست دو شخصیت در یک صحنه برقرار گردد تا بننده از لحاظ بصری و فهم درست موقعیت و حرکت دچار اشتباه نگردد در مجموع میتوان گفت قاعده‌اي است كه براي برقراریتداوم جهت و زواياي دوربين که با توجه به مکان و عملکرد بازیگران، کشیده شده و دوربین باید در یک سوی این خط قرار بگیرد و نباید این خط ، توسط دوربین شکسته شود.تصور کنید شما اگر این خط را رعایت نکنید ،هنگام تدوین چه فاجعه ای رخ می دهد ،یکباره می بینید جهت حرکت ها عوض می شود و بازیگران بجای اینکه بطرف همدیگر بیایند از هم دور می شوند.

چند نکته مهم

• در حالتی که تنها یک شخصیت در صحنه وجود دارد ،خط فرضی جهت نگاه او است. حتی اگر سرش به سمت دیگری بچرخد و جهت نگاهش عوض شود،خط فرضی همان جهت نگاه اوست.

• در صورتی که سوژه ای غیر از شخصیت در صحنه باشد ، برای مثال یک ماشین که حرکت می کند ، خط فرضی جهت حرکت آن سوژه است.

• در حالتی که دو سوژه در صحنه وجود دارد که یا روبه روی هم هستند و یا پهلوی هم ، برای مثال دو شخصیت که با هم گفتو گو می کنند ، یا دو شخصیت که در کنار هم در صندلی جلوی یک ماشین نشسته اند ، خط فرضی خط واصل بین آنهاست.

• در حالتی که بیش از دو شخصیت در صحنه داریم ، برای گرفتن هر نما از دو به دوی آنها ، یک خط فرضی بین آن دو که همان خط واصل بین آنهاست رسم می شود.

• در حالتی که یک نفر یا دو نفر ، یا بیشتر ( در یک قاب ) طرف گفت و گوی یک نفر یا دو نفر ، یا بیشتر ( در یک قاب دیگر ) قرار می گیرد ، باز خط فرضی خط واصل بین آن یک نفر یا دو نفر یا … با آن یک نفر یا دو نفر یا … است.

• در همه این موارد ، برای گرفتن چند نما از یک صحنه ، باید دوربین همواره در یک جهت خط فرضی ، یعنی همان جهتی که در نمای اول دوربین قرار داشته قرار بگیرد ، زیرا در غیر این صورت خط فرضی شکسته شده و در تصویر اخلال ایجاد می شود.

پنج روش کلی برای شکستن خط :

۱-به کارگیری از تراولینگ دوربین : یعنی دوربین بر روی ریل و با حرکت بدون کات (قطع) از خط فرضی بگذرد و دور کاراکتر بچرخد.

۲- به کارگیری از نمای خنثی :(Hed on) :استفاده از نمای خنثی اگر طولانی باشد ، تماشاچی فراموش می کند که خط فرضی کجا بوده است ودر اینجا می توان خط فرضی راشکست.

۳- کات اوی (cat away): که شامل استفاده از ۱- اینسرت : که در آن وحدت مکانی وجود داشته باشد و شئ مورد نظر قبلا و در نمای قبلی وجود داشته باشد. ( اینسرت یعنی نمای درشت از شئ بی جان ) ۲- استفاده از اینتر کات یا کات واسطه بمنظور ایجاد تداوم و گذشت زمان، مانند مرور خاطرات و بازگشت به گذشته( فلاش بک ) و استفاده از نمای ابژکتیو (دید دوربین )

۴- به کارگیری از نمای دید بازیگر: نمونه عینی آن را شاید بارها دیده باشید مانند دو کاراکتر که در یک ماشین نشسته اند و از دید بازیگر ها می بینیم که جهت ها عوض می شوند در حالی که این نقطه دید بازیگر است و برای تماشاچی قابل قبول می باشد.

۵- به کارگیری از  از نمای شوک آور : بادلیل منطقی مانند هرج و مرج ، خودکشی  و اتفاق مهمی که در صحنه روی می دهد ، می توان خط فرضی را شکست.